Ik schrap u uit mijn boek

BOEK kregen we deze week op van Carel. Wie op internet een overzicht opzoekt, ziet veel gangbare uitdrukkingen en gezegden. Een enkele hoorde ik nog niet eerder, maar om niet de anderen het gras voor de voeten weg te maaien, zal ik die hier nu niet noemen. Maar ik onthoud ze wel. Eén ervan acht ik zeer bruikbaar. Ik zocht eerst nog even verder.

De ingang voor dit stukje vormde een Zeeuwse uitdrukking: "Iemand van den boek doen", wat zo veel wil zeggen als: aangeven op het gemeentehuis dat iemand is overleden. Er bestaat ook een uitdrukking: ik schrap u uit mijn boek, dat betekent: ik wil niets meer met u te maken hebben. Wie daar op verder zoekt, ontdekt dat dat een Bijbelse achtergrond heeft. In Exodus 32 zegt de Heer tegen Mozes: wie tegen Mij zondigt zal uit Mijn Boek geschrapt worden.

Dan blijkt dat er nog meer uitdrukkingen in verband met de Bijbel gebracht kunnen worden. Wat te denken van het Verdomboekje? Volgens Onze Taal moeten we de oorsprong zoeken in het Bijbelboek Openbaring. Het verdomboekje (het boek der verdoemden) zou een nogal 'huiselijke' benaming zijn voor een boek waarin God de daden van alle mensen heeft laten optekenen. Op basis daarvan wordt het Laatste Oordeel geveld: wie komt er in de hel, en wie krijgt er een prachtig, eeuwig leven?

Ik kende alleen het verdomhoekje (in de hoek zitten waar de klappen vallen, altijd pech hebben). Men vermoedt dat verdomhoekje de plaats van verdomboekje heeft ingenomen toen de Bijbelse achtergrond van boekje niet meer werd herkend.

Als laatste uitdrukking met Bijbelse achtergrond vond ik  Dat is voor hem een gesloten boek, of, als een boek met zeven zegelen, wat zoveel wil zeggen: daar weet hij/begrijpt hij niets van (Openbaringen 5.1). Het gaat over een boek met zeven zegels dat mysteriën bevat die nog niemand kent. Maar niemand schijnt waardig genoeg de zegels te verbreken, tot het Lam verschijnt. (Helemaal snappen doe ik het verhaal niet, dat blijft ook voor mij dus een gesloten boek).

De Bijbel wordt ook wel het Boek der Boeken genoemd. Leuk om dat hier met het woord boek in Bijbelse uitdrukkingen te boekstaven.

© Jannie Trouwborst, februari 2017

Iedere dinsdag geeft Carel de Mari op zijn blog een woord op waarmee je een spreekwoord kunt bespreken. Iedereen kan altijd meedoen. Hoe? Mag je zelf weten. Je kunt een verhaal schrijven waarin het spreekwoord een rol speelt, je kunt in de etymologie duiken en de oorsprong van het gezegde verklaren, et cetera. Plaats een link onder het blog van Carel en lees daar ook de andere bijdragen.