![]() |
De Watergeuzen bestormen de poort van Den Briel |
De opmars van Willem van Oranje was een feit: opkomend voor de vrijheid van godsdienst trachtte hij de Habsburgse Nederlanden te bevrijden van de Spanjaarden. De bevolking moest zelf kunnen kiezen tussen protestantisme en katholicisme, zonder het risico te lopen op de brandstapels van Alva te belanden. Toen Willem van Oranje dat kwam bepleiten bij Margaretha van Parma, samen met zijn metgezellen de graaf van Egmond en de graaf van Horne, kon hij ternauwernood ontsnappen en werden zijn beide vrienden gevangen genomen en onthoofd. De verontwaardiging in Holland en het verzet tegen de Spanjaarden werd alleen maar groter door deze gebeurtenissen. Overal ontstonden wrijvingen tussen hervormingsgezinde en katholieke burgers en geestelijken. Steden veroveren op de Spanjaarden lukte in vele gevallen met behulp van de bevolking.
![]() |
Ommegang rond het Martelveld bij Bedevaartskerk |
In Brielle staat, even buiten de vesting zelf, de Bedevaartskerk, gebouwd ter ere van de Martelaren van Gorcum. Tijdens de 1 aprilviering van de bevrijding van Den Briel wordt er niet veel aandacht besteed aan de mindere kanten van de verovering van steeds meer steden door de Prins van Oranje op de Spanjaarden. Maar als er ergens duidelijk wordt, dat godsdiensttwisten altijd slachtoffers maken, dan was het toch wel in Brielle.
De Martelaren van Gorkum
Vestingstad Gorinchem
![]() |
Plattegrond van de vesting is nauwelijks veranderd |
Leren van de geschiedenis?
Het is goed een dergelijk verhaal te bewaren, maar ook om het van meerdere kanten te bekijken. Er zijn namelijk geen monumenten voor de "ketters" die op de brandstapel terecht kwamen omdat ze protestant of hervormd wilden zijn. De verzoening liet lang op zich wachten, maar uiteindelijk werd aan katholieken toegestaan hun visie op het geloof weer te belijden. Zoiets nooit meer, zal er gedacht zijn. Maar toch zijn er sindsdien steeds opnieuw velen vanwege hun geloof vermoord. En nog altijd is op deze wereld niet iedereen vrij om zijn zelfgekozen geloofsovertuiging te belijden. Of om juist van een dergelijke overtuiging af te zien. Helaas is zoiets ongrijpbaars als "het geloof" na bijna 450 jaar nog steeds in staat slachtoffers te maken.
Dat alles neemt niet weg, dat zowel Brielle als Gorinchem vestingsteden zijn die het waard zijn te voet te verkennen. Wij kochten onze wandelroute door Gorinchem bij de VVV op de Groenmarkt.
© Jannie Trouwborst, april 2018.