donderdag 7 maart 2019

Een nieuwe fase

Het was al een poosje stil hier. Wellicht is het sommigen van jullie opgevallen. Geen enkel blog, weinig reacties op Twitter, vrijwel geen Facebook. Het was voor mij even een tijd van bezinning. Ik las wel, maar in bloggen had ik weinig zin. Een paar maanden geleden worstelde ik er ook al mee. Ik dacht de oplossing gevonden te hebben, maar dat viel tegen. Dan is er dus meer aan de hand dan ik aanvankelijk dacht en dat kan ik niet langer negeren.

Onlangs schreef Annelies dat ze besloten had te stoppen met haar blog na zeven jaar. Ik heb dat in de vijftien jaar dat ik blogde bij meer boekblogsters zien gebeuren: nieuwe uitdagingen, trouwen, kinderen krijgen, een eigen bedrijfje beginnen, van werk veranderen: allemaal redenen om het bloggen even op een lager pitje te zetten of, al dan niet tijdelijk, te stoppen. Allemaal gebeurtenissen in het leven die spannende nieuwe vooruitzichten bieden en toekomstgericht zijn. Er was een nieuwe fase in het leven aangebroken.

Wat al deze gebeurtenissen gemeen hebben, is het feit dat ze omarmd werden door wie er in belandde en dat het leven daarop ingericht werd, met de focus op veel meer en vaak andere dingen dan bloggen over boeken. Ik vind het geweldig omringd te zijn door zoveel jonge, enthousiaste mensen en geniet mee van de manier waarop ze volop in het leven staan. Met hun kinderen, hun wandelprojecten en hun uitdagende bezigheden op gebied van werk en gezin. En hun leesavonturen natuurlijk. Daarbij vergeet ik wel eens dat ik in een heel andere fase van het leven verkeer. En dat drong ineens door toen ik het blog van Annelies las.

Mijn toekomst is een stuk korter dan die van mijn jonge blogvriendinnen. Het is gewoon realistisch dat te beseffen. En die wordt ook niet langer door het bloggen over boeken stug vol te houden. Zeker niet als het geen plezier meer geeft en het op een verplichting is gaan lijken. Misschien is het zelfs wel een vlucht voor de realiteit. Zoals ik vroeger mijn kamer op ging ruimen als ik eigenlijk zou moeten studeren, maar het liever nog even uitstelde. Nu is het andersom: bloggen als ik eigenlijk mijn spullen uit zou moeten zoeken en opruimen....

Dat is niets om somber over te doen: ik heb nog een toekomst, maar die moet ik wel inrichten zoals bij deze levensfase hoort. Accepteren wat niet meer mogelijk is en genieten van wat nog wel kan. Nadenken over hoe en waar we over enkele jaren willen gaan wonen. Kleiner, met een minder bewerkelijke tuin en minder huis om schoon te houden en zonder trappen. Het is nog lang niet zover, maar voorbereidingen treffen is nooit tevergeefs, want dat het ooit zover komt, dat houd je ook niet tegen door stug door te bloggen, terwijl je er geen zin meer in hebt. Dat is je kop in het zand steken.

Toen dat helder werd, was het alsof er iets van me af viel. Of ik een stukje vrijheid veroverde. Ik kan gewoon blijven lezen en af en toe in een blogje aan jullie vertellen wat ik zoal las. Ik kan jullie blijven volgen op Twitter en via jullie blogs. Want dat contact kan ik echt niet missen. Niet alleen voor de boekenblogs, maar ook de tuin van Stien, het Tiny House van Hendrik-Jan, de kinderen van Literasa, Sue en Tessa, de rake maandagquotes van Karin en haar confronterende vragen, de sportprestaties en stukjes van Ali, de wandelingen en wijze woorden van Niek, de straatgedichten en streekpaden van Suzanne, de schilderijen en stukjes van Carel, de waardevolle tips van Sandra, Lalagè, Johanna en de schrijfopdrachten van Martha. En nog zoveel anderen, wiens tweets en blogs ik graag lees.

Maar ondertussen kan ik aan de slag gaan met mijn eigen, noodzakelijke projecten hier thuis. Zonder schuldgevoel, omdat ik denk dat ik eigenlijk nog zou moeten bloggen. En gewoon omdat dat goed voelt. Bezig zijn met wat er nu toe doet: mijn familie en mijn vrienden en zo min mogelijk troep achterlaten voor mijn kinderen. En weer tijd vinden voor mijn hobby's: fotograferen, wandelen en de genealogie. 

De eerste stappen voor onze toekomst zijn al gezet. Daarover later misschien meer. Voorlopig lees ik ontspannen verder. Binnenkort een blogje daarover, zonder recensies. Uiteraard in Het Bureau, dat geeft echt rust, zoals Gerbrand Bakker al voorspelde. Maar tussendoor ook andere boeken. 

Ik zeg niet dat ik nooit meer zal bloggen over een boek. Over Het Bureau zal ik in elk geval vast nog wel eens wat melden. Dat doe ik dan uiteraard gewoon op MIJN BOEKENKAST. Dit weblog, VERBEELDING EN HISTORIE, bewaar ik voor persoonlijke stukjes en creatieve uitingen, bezoeken aan films, musea, toneelvoorstellingen e.d. Minder volgers misschien, maar dat is niet erg. Via Twitter komt het toch wel bij de juiste mensen terecht, d.w.z. de mensen die ik niet graag wil verliezen door weinig te bloggen over boeken. Over de frequentie ga ik niets zeggen, de tijd zal het leren.

Geen afscheid dus! We houden contact via Twitter.

© Jannie Trouwborst, maart 2019.

zaterdag 26 januari 2019

Kruimels is ook brood


Vroeger deed ik wekelijks mee met de #WOT van Martha *). Ik beleefde er veel plezier aan, maar het werd allemaal wat teveel. Ik wil het weer oppakken, gewoon omdat ik daar zin in heb. Ik zal niet meer elke donderdag meedoen, maar alleen als het opgegeven woord iets bij me losmaakt. En dat is deze week het geval.

Brood ~
1) Baar 2) Baksel 3) Basisvoedsel 4) Bestaan 5) Christelijk symbool 6) Dagelijks eten 7) Dagelijks voedsel 8) Deel van de eetwaren 9) Eindje 10) Etenswaar 11) Kost 12) Kostwinning 13) Levensonderhoud 14) Meelproduct 15) Meelspijs 16) Nederlands Kunstschilder
 

Brood in het museum

Voor me ligt de dikke catalogus van de uitgebreide tentoonstelling die Museum Boymans-van Beuningen jaren geleden (1983) organiseerde over Brood. De geschiedenis van het brood en het broodgebruik in Nederland. De onderwerpen die aan bod kwamen waren divers: graanbouw en graanhandel, de korenmolen en het meel, de bakker en zijn brood, de verkoop van het brood, geschiedenis en vormgeving van de Nederlandse broodsoorten, broodconsumptie en eetgewoonten, brood in Bijbel en religie, brood als symbool van voedselvoorziening en armenzorg, brood in kunst en literatuur. 

De tentoonstelling kwam tot stand na een verzoek van het Genootschap voor de Bakkerij. Museum Boymans-van Beuningen voldeed graag aan het verzoek, gezien de grote rol die brood speelt in onze Westerse cultuur. Er waren voldoende aanknopingspunten om de verscheidenheid te tonen van allerlei kunstuitingen, producten en documenten met betrekking tot brood. Veel Nederlandse musea gaven stukken in bruikleen, maar ook Vlaanderen en Duitsland deden mee. Te zien was beeldende kunst (schilderijen, gravures, sculpturen), documentatie (manuscripten, boeken, reclame en ander drukwerk), voorwerpen (koekplanken, gildebekers, penningen, korenmaat etc.).

Ook de cultuurhistorische context van de producten en gebruiksvoorwerpen kwam aan bod. Daarvoor werden deskundigen van buiten het museum geraadpleegd. In het voorwoord staat bijvoorbeeld:

"Met erkentelijkheid wil ik voorts vermelden, dat de heer Drs. J.J. Voskuil, hoofd van de afdeling Volkskunde van het P.J. Meertens-Instituut te Amsterdam en zijn medewerkers ons welwillend de gelegenheid hebben gegeven om kennis te nemen van hun uitvoerige documentatie over brood."

Het is voor mij nog steeds een genoegen de catalogus door te bladeren. Niet alleen om de foto's van de tentoongestelde zaken te bekijken, maar ook om de goed onderbouwde teksten te lezen. Ik heb er dankbaar gebruik van gemaakt bij het schrijven van ons familieboekje over mijn overgrootvader die bakker was in Friesland in de tweede helft van de 19de eeuw. Een moeilijke periode voor kleine zelfstandige bakkers. Er was geen droog brood meer mee te verdienen.....En dat brengt me bij een ander onderwerp voor dit stukje over brood. 


Spreekwoorden en uitdrukkingen

Volksvoedsel als brood heeft heel wat spreekwoorden en gezegden voortgebracht. Ik weet zeker dat iedereen er zo een aantal op kan noemen. Meestal met brood als voedsel, maar zoals in het overzichtje van Martha al staat, is brood ook vaak een synoniem voor inkomen: De een zijn dood is de ander zijn brood.
 

Tussen de minder bekende vond ik deze:

- Overal wordt brood gebakken

- Kruimels is ook brood

- Liever brood in de zak, dan een pluim op de hoed

- Bij gebrek aan brood eet men korstjes van pasteien

- De raven zullen je geen brood brengen

- Klagers geen nood, pochers geen brood

- Ongegund brood wordt meest gegeten
 


Vooral die laatste vind ik intrigerend, hij moet al heel oud zijn, want hij staat op een gevelsteen in Ommen uit 1776. Kende je hem? Welke uitleg zou jij erbij geven?

TIP: Als je eens in de buurt bent: Het Nederlands Bakkerij Museum te Hattem.

© Jannie Trouwborst, januari 2019.

*) #WOT: betekent Write on Thursday. Iedere donderdag kiest Martha een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat HIER een link achter naar je eigen blog zodat iedereen mee kan lezen.

donderdag 10 januari 2019

Langs het tuinpad van mijn vader

Het is al heel lang geleden dat ik meedeed met de #WOT van Martha *). Ik beleefde er veel plezier aan, maar het werd allemaal wat teveel. Ik wil het weer oppakken, gewoon omdat ik daar zin in heb. Ik zal niet meer elke donderdag meedoen, maar alleen als het opgegeven woord iets bij me losmaakt. En dat is deze week het geval.

Ansichtkaart ~1) Ansicht 2) Contactkaart 3) Fotokaart 4) Kaart om te versturen 5) Poststuk 6) Prentbriefkaart 7) Soort kaart ~

Als ik aan ansichtkaarten denk, dan schieten mij drie zaken te binnen die ik graag met anderen wil delen. 

Familiegeschiedenis

Een van mijn hobby's is genealogie: je verdiepen in de geschiedenis van je voorouders. In eerste instantie ben je dan vooral met jaartallen bezig en bloedlijnen, maar langzamerhand wil je van de gevonden voorouders graag meer weten. Wat was hun beroep, waar leefden ze, wat valt er te zeggen over de omgeving waar ze woonden in die tijd, tegen welke problemen liepen ze aan en meer van die zaken.

Een paar jaar geleden maakte ik een boekje voor de directe familieleden over Eelke van Oostrum (1854-1924), mijn overgrootvader met als ondertitel: Bakker te Folsgare. Het was niet eenvoudig om in die tijd bakker te zijn. Er viel heel wat te onderzoeken rondom zijn leven en ik vond het leuk dat op schrift te stellen. Dankzij internet is er veel online te vinden, feiten, maar ook beelden. Daar horen vanaf eind 19de eeuw ook ansichtkaarten bij. Daardoor was het mogelijk mijn boekje te illustreren met beelden van o.a. Folsgare, een eeuwenoud terpdorpje in Friesland, vlakbij Sneek. Historische ansichtkaarten zijn te vinden in streekarchieven, maar ook op verzamelbeurzen en via online verkoopsites. Zo ben ik in het bezit gekomen van enkele mooie exemplaren die een goed beeld geven van de leefomgeving van mijn voorouders.

Postcrossing

Maar ook de moderne ansichtkaart is nog lang niet ten dode opgeschreven. Ik koop ze nog wel eens op de plaats van bestemming, als herinnering. Ik verstuur ze aan mensen die geen internet hebben. Of die ik wat mee wil delen waar mijn "vrienden" op FB niets mee te maken hebben. Of aan de kleindochters die het prachtig vinden om echte post te ontvangen.

Maar er is meer. Wel eens van Postcrossing gehoord? Nee? Kijk dan maar eens op de site. Ik ben er jarenlang actief geweest, samen met mijn oudste kleindochter. En samen met mij bijna 800.000 mensen over de hele wereld. 
Het systeem zit geweldig in elkaar. Als je (gratis) lid bent geworden, krijg je voor elke kaart die je stuurt er gegarandeerd één terug. Het systeem genereert een adres ergens op de wijde wereld, je stuurt er een kaart heen, je naam gaat het systeem in en jij ontvangt daarna ook een kaart uit een land hier ver vandaan. Je kunt in je profiel aangeven welke onderwerpen je voorkeur hebben, maar je laten verrassen is ook leuk. Met die voorkeur hoeft overigens geen rekening gehouden te worden. Zelf heb ik intussen een hele verzameling vuurtorens en klederdrachten van heinde en ver.

Sommige scholen gebruiken postcrossing in de klas, om met de ontvangen kaarten de kinderen aan te sporen meer te weten te komen over het land van herkomst. PostNL heeft een poos geleden zelfs speciale postcrossing postzegels uitgegeven. Al zijn buitenlandse deelnemers vaak ook heel blij met andere bijzondere postzegels. 
Daarnaast is er een uitgebreid forum, waar nog veel meer met de opgedane contacten gedaan kan worden. Een ideetje om eens vrijblijvend uit te proberen met kind of kleinkind? Mijn ervaring is, dat het heel leuk en verslavend is. Soms moet je wel eens wat langer wachten op een kaart en heel soms gaat het mis omdat er een zoek raakt, maar mij overkwam dat vrijwel nooit. 

Tuinpad van mijn vader

Natuurlijk kun je er niet omheen: Thuis heb ik nog een ansichtkaart waarop een kerk een kar met paard .....  met als refrein:

En langs het tuinpad van m'n vader
zag ik de hoge bomen staan.
Ik was een kind en wist niet beter,
dan dat dat nooit voorbij zou gaan. 


Wist je dat je nog steeds over dat Tuinpad kunt wandelen? De tekst van dit overbekende liedje van Wim Sonneveld is namelijk geschreven door zijn partner Friso Wiegersma. Friso groeide op in Deurne, waar zijn vader Hendrik Wiegersma huisarts, kunstschilder en kunstverzamelaar was. In het voormalige woonhuis/annex dokterspraktijk is nu het museum De Wieger gevestigd. In de tuin is het atelier te bezichtigen en langs de fraaie omringende tuin loopt nog steeds het tuinpad met de hoge bomen. Jaarlijks wordt er in juni het Tuinpadfestival gehouden. 

(Wij bezochten het museum een paar jaar geleden. De moeite waard. Bekijk zeker even het filmpje op de site van het museum.) 

© Jannie Trouwborst, januari 2019.

*) #WOT: betekent Write on Thursday. Iedere donderdag kiest Martha een woord waarover je iets kunt schrijven, vloggen of ploggen. Laat HIER een link achter naar je eigen blog zodat iedereen mee kan lezen.

dinsdag 8 januari 2019

Het roer moet om deel 3: En nu verder

Sinds half november ben ik bezig geweest met analyseren waarom ik me niet prettig voel en wat ik anders zou willen. Ik heb jullie daarvan in enkele stukjes op de hoogte gebracht. Ik denk dat ik er wel zo'n beetje uit ben. Dat wil alleen zeggen dat ik een idee heb hoe het verder moet, maar dat het afwachten is of dat ook gaat lukken. Het zal dus meer een aftasten zijn, kijken wat werkt voor mij, alles een beetje op me af laten komen. Ik heb nog geen vastomlijnde plannen.

Ik weet nu beter wat ik wil: meer genieten van de mensen om me heen en van de dingen waar ik plezier aan beleef. Behalve lezen zijn dat o.a. schrijven, wandelen en fotograferen. Ik lijd aan een vreemde ziekte die het mij niet toe staat iets plezierigs te ondernemen waar ik energie van krijg, als ik het idee heb daarmee andere plichten te verzaken, waardoor het me constant aan energie ontbreekt om die verplichte zaken aan te pakken. En zo kom je dus is een vicieuze cirkel terecht.

Maar wat is nu echt een verplichting? Natuurlijk er zijn dingen die echt gedaan moeten worden, maar hoeveel zaken zijn er waarvan ik dènk dat ze moeten, maar die ik mezelf op de hals haal? Alleen al het onderscheid daar tussen maken geeft lucht. Ik zal er hier niet meer in detail op in gaan, maar als ik die op een rijtje zet, zie ikzelf hoe belachelijk dat allemaal is. Dat betekent kappen met een heleboel zelf opgelegde "verplichtingen". 

Toch heeft mijn besluit ook gevolgen voor mijn blogs. Zo zal ik niet meer meedoen aan #boekperweek. Dit jaar lukte het om 50 boeken te lezen en ze allemaal van een recensie te voorzien. Komend jaar zien we wel hoeveel het er worden. Maar wat ik lees, wordt nog wel steeds van een recensie voorzien. Ik lees mijn boeken graag langzaam en zorgvuldig, soms tweemaal. En dan lukt het niet er heel veel te lezen.

Daarnaast zullen het wellicht andere boeken zijn. Toen ik ruim twee jaar geleden gevraagd werd door De Leesclub van Alles om recensies voor hun site te schrijven waren we nog maar met een kleine groep. De lat lag hoog, de stijl van de recensies was erg belangrijk en het was niet de bedoeling dat ze op een (persoonlijker) blog gingen lijken. Daar heb ik veel energie in moeten steken, ook bij het bewerken van oude blogposten tot fatsoenlijke recensies. Inmiddels zijn er ruim voldoende recensenten en zijn de strenge eisen wat losgelaten. 

Maar ik heb gemerkt dat ik het laatste jaar tijdens het schrijven teveel bezig was met de vraag wat ik wel en niet kon schrijven, omdat het niet meer alleen een blogpost was. Dat begon ik als beklemmend te ervaren. Ook bij de boekkeuze lette ik op wat er al besproken was en of het om een beetje recent boek ging. Dat betekende dat ik boeken die ik graag zou willen lezen, moest laten schieten en dat ik veel recensie-exemplaren moest aanvragen, die dus weer de verplichting tot een recensie betekenden.

Op Mijn Boekenkast zullen nu dus minder en ook andersoortige boeken verschijnen, al blijf ik mijn voorkeur voor Nederlandse literatuur wel trouw. Wat zeker doorgaat is de Maand van de Surinaamse literatuur in oktober. Of ik meedoe met leesacties van andere boekbloggers zal ik per keer bekijken.

Dit blog Verbeelding en historie zal juist meer gaan bevatten en gevarieerder worden. Het zijn nog vage plannen, maar ik denk aan af en toe een gedicht uitpluizen, misschien weer eens een stukje over een spreekwoord (waaraan ik in het verleden ook veel plezier beleefde, zie het tabblad Spreekwoorden). Ook films, theatervoorstellingen en musea komen wellicht meer aan bod. En zomaar een verhaaltje "voor de leuk" of de stukjes voor WOT (zie bij het tabblad WOT). 
Kortom meer schrijven om het plezier van het schrijven.

Of er nog wat gaat gebeuren met mijn blog over wandelen weet ik nog niet. Ik ga in geen geval meer proberen om 1000 km per jaar te lopen. Misschien gaan we trainen voor een langere meerdaagse tocht en is het op het moment dat we die gaan lopen leuk om er verslag van te doen. We zien wel. Voorlopig laat ik alles even op me afkomen en ga ik vooral doen waar ik zin in heb. 

Om te beginnen nu eerst Een knipperend ogenblik van Mirjam van Hengel uitlezen over Remco Campert, waar ik me de tijd niet voor gunde, terwijl ik er zo naar uitgekeken heb.

© Jannie Trouwborst, januari 2019.


dinsdag 1 januari 2019

Loslaten is het woord voor mij in 2019

De eerste dag van het nieuwe jaar. Vol verwachting beginnen mensen aan de goede voornemens die ze zichzelf gesteld hebben. Om in de loop van het jaar, vroeger of later, te ontdekken dat het toch niet lukt. Losers? Nee, ze hebben het in elk geval geprobeerd. Alleen: waarom lukt het niet? Bij mij is dat omdat ik te snel de moed opgeef, aangewakkerd door dat venijnige stemmetje dat me inwrijft: zie je wel je bent een mislukkeling. Houd er maar mee op, want het wordt nooit wat.

Toch zijn er momenten geweest waarop ik dat stemmetje wel de baas was. Toen ik stopte met roken bijvoorbeeld. Doe alle rookwaar het huis uit, luidde het advies. Maar dat deed ik juist niet. Het laatste pakje shag lag op de schoorsteenmantel en dat bleef daar liggen. IK bepaalde zelf dat ik niet ging roken. En juist dat pakje dat daar lag maakte me sterker: ik voelde me geweldig dat ik het kon laten liggen, het gaf me zelfvertrouwen en extra kracht. Geen stemmetje dat me aan het twijfelen kon brengen.

Ik heb nog niet veel voornemens voor het komende jaar en als ze er al zijn dan zijn ze nogal abstract. Geen meetbare doelen in de vorm van gelezen boeken of afgevallen kilo's. Maar het tot zwijgen brengen van dat irritante stemmetje dat me het plezier in het leven probeert te ontnemen. En niet al het leed van de wereld op mijn schouders nemen. Dat laatste klinkt zwaarder dan het is, maar ik heb wel steeds de neiging om altijd klaar te staan bij elke hulpvraag of zelfs zonder vraag, als ik denk dat ik kan helpen. Misschien ervaren anderen het juist wel als bemoeizucht. Dus selectiever worden, alleen de mensen die me dierbaar zijn ter zijde staan en al het andere aan anderen overlaten.

Van het nieuws in krant en op tv word je niet vrolijk. Wie daarvoor gevoelig is, zoals ik, kan er niet goed meer tegen te zien wat mensen in de wereld elkaar allemaal aandoen. Oorlogen, hongersnood, terreur, natuurrampen ten gevolge van de klimaatveranderingen, misdaden, maar ook dichterbij: het afbreken van de verzorgingsstaat en het vergroten van de kloof tussen arm en rijk, gebrekkige gezondheidszorg, geweld tegen hulpverleners, extreem vandalisme, drugsgebruik, kindermishandeling en nog veel meer. Je kunt je ogen er niet voor sluiten. Het doet me allemaal pijn en verdriet en vaak word ik er machteloos opstandig van. Maar helpt dat? Kan ik er echt iets aan veranderen?

Het zal niet eenvoudig zijn, maar ik moet loslaten. Een van mijn onlangs geformuleerde leefregels is: Aanvaard wat je niet veranderen kunt en richt je op de dingen waar je wel invloed op hebt. Want wie heeft er iets aan als ik verdrietig ben of me vreselijk opwind over zaken waar ik geen invloed op heb? Het kost me heel veel energie, zonder dat het iets oplevert. Die kan ik beter ergens anders voor gebruiken.

Zo zijn er ook minder urgente dingen die me belemmeren door mijn drang anderen te helpen. Ik voel me verplicht elke enquête of elk review in te vullen, veel petities te tekenen, op elke vraag waar ik het antwoord op weet op Twitter, dat ook te geven. Om oude boeken niet weg te doen, omdat er soms nog wel eens iemand naar vraagt op Boekwinkeltjes. Ik las laatst ergens dat de drang om altijd maar anderen gelukkig te maken te maken heeft met het voorkomen dat anderen zich net zo ongelukkig zouden kunnen gaan voelen als jijzelf. Ik herken dat wel van mijn pubertijd, toen zat ik ook niet lekker in mijn vel, maar iedereen genoot van mijn humor en mijn leuke invallen. Terwijl ik van binnen doodongelukkig was.

Als ik het bovenstaande probeer samen te vatten: mijn goede voornemens zijn dat innerlijke stemmetje herkennen en het zwijgen opleggen. Niet zo veel voor anderen denken en leven. Mijn ogen proberen te sluiten voor het grote leed in de wereld waar ik geen invloed op heb en me richten op wat ik wel kan veranderen, ook al is het maar een klein beetje. Als iedereen dat zou doen, zou er vast minder leed in de wereld zijn. Niet steeds in de hulpmodus schieten, dat bewaren voor wie me echt aan het hart gaat in familie en kennissenkring. Ook bij het opruimen van mijn huis: niet alles bewaren omdat er misschien ooit nog eens iemand om zal vragen.
Maar het gaat nog verder: niet elke enquête hoeft per se door mij ingevuld te worden. Niet elk verzoek om vogels, vlinders, bijen etc. te tellen hoeft gehonoreerd te worden. Alleen als ik er toevallig echt zin in heb.

Ik heb geen vuurwerk afgestoken. Moet ik dan de resten opvegen straks omdat ik nu eenmaal vroeg op ben en om te voorkomen dat kinderen zich verwonden? Voor zulke dingen voelde ik altijd een morele verplichting. Dat moet maar eens afgelopen zijn. Nu zijn de anderen aan de beurt. Als ik zin heb om even actief buiten bezig te zijn, kan ik beter in mijn eigen tuin aan de gang gaan.

Loslaten is het woord voor 2019 voor mij.

© Jannie Trouwborst, januari 2019.