Over het strootje en de balk

Het viel me al eerder op: veel uitdrukkingen en gezegden in het dagelijks taalgebruik hebben hun wortels in de Bijbel. Daar kun je helemaal zeker van zijn, als ze in een andere taal, bijna letterlijk vertaald, ook voorkomen. Dat geldt ook voor het spreekwoord dat ik deze maal opdiepte na de voorzet van Carel: Opgave 17 van #SG17 - STRO (KLIK HIER). Ik heb het over:

Over een strootje vallen en over een balk heenstappen. (In het Engels: To stumble at a straw and leap over a block.)

Ik vond het in een kerkblaadje. Het is een artikel (van Everard Warnink) over "schijnheiligheid".

Mattheus 23:4

Verwijten onder deze term worden vaak gericht tegen kerkelijken en gelovigen. Toch zijn de voorbeelden die de auteur geeft, toepasbaar op ons allemaal. Wie zichzelf recht aan wil kunnen kijken in de spiegel, zou ook stil moeten staan bij zijn eigen gedrag op dit vlak, zo betoogt hij.

De voorbeelden die hij noemt, komen allemaal voor in het 23ste hoofdstuk van Mattheus, waarin uitspraken van Jezus staan. De auteur geeft ze in zijn eigen woorden weer:

- er is tegenspraak tussen zeggen en doen.
- lasten leggen op andermans schouders, maar ondertussen zelf niet eens een klein percentage van die last tillen.
- werkzaamheden alleen verrichten om in ’t oog te lopen
- liefhebber zijn van erezetels en vooraan zitten.
- anderen en ook zichzelf afhouden van het koninkrijk van vrede en recht.
- wel vrome praat, maar ondertussen uitbuiting van weduwen.
- de mensen zo bewerken tot navolgers dat ze tweemaal zo erg worden als jezelf.
- idiote voorschriften, waar geen mens de zin van kan ontdekken.
- wel belasting betalen, maar geen gemeenschapszin.
- opstapelen van regel op regel, maar het hart van de wet -barmhartigheid en trouw- veronachtzamen.
- alleen gericht zijn op de buitenkant en niet op de binnenkant.
- je beroepen op beroemde namen uit het voorgeslacht zonder in hun geest te handelen

Hij eindigt met de constatering: Wie bovenstaande typeringen overdenkt en toepast, komt onder de indruk van de actualiteit van deze uitspraken. En gelijk heeft hij. Hoewel sommige regels vooral religieus bedoeld zijn, zijn vele zonder meer van toepassing op de hedendaagse praktijk. Bekijk ze maar eens op je gemak, ik wed dat je er al snel voorbeelden en bekende namen bij kunt bedenken.

Ook het gezegde van vandaag staat er tussen:

Vallen over een strootje, maar over een balk heenstappen.

Het valt op, omdat het echt op een gezegde lijkt, wat van zijn andere constateringen niet gezegd kan worden. Toch weet ik niet zeker of het onder "schijnheiligheid" valt. Dat kan: als je valt over het "strootje" van een ander, terwijl je over je eigen "balk" heen stapt. Maar dat is dus meer (ook Bijbels) "de splinter in andermans oog wel zien, maar niet de balk in het eigen". Je kunt het echter ook lezen als: een moeilijke taak volbracht hebben, maar daarna struikelen over een kleinigheid.

Wie is Bijbelvast genoeg om te kunnen bepalen of deze uitdrukking voorkomt in het genoemde Bijbelboek en zo ja, hoe die bedoeld is? Ben benieuwd naar jullie visie!

© Jannie Trouwborst, april 2017.

Iedere dinsdag geeft Carel de Mari op zijn blog een woord op waarmee je een spreekwoord kunt bespreken. Iedereen kan altijd meedoen. Hoe? Mag je zelf weten. Je kunt een verhaal schrijven waarin het spreekwoord een rol speelt, je kunt in de etymologie duiken en de oorsprong van het gezegde verklaren, et cetera. Plaats een link onder het blog van Carel en lees daar ook de andere bijdragen.