Een daaldersplekje

Daalder, een mooie historische term, heeft Carel ons opgegeven als opgave voor #SG17-16. Dat vraagt dus eerst om het verzamelen van wat achtergrondinformatie.

Wikipedia kon mij vertellen: 

" De daalder is een historische munt, die voor het eerst rond 1500 werd geslagen in Joachimsthal in Bohemen van zilver uit de mijnen aldaar. De naam was aan die plaats ontleend: Joachimsthaler of kortweg thaler. In de meeste Duitse landen werden thalers geslagen. De bekendste, ook in de Nederlanden, werd de Pruisische daalder, die verdeeld was in 30 groschen. Er gingen 7 Pruisische daalders in een Brits Pond Sterling. In het Pruisische deel van Polen werd een aparte daalder geslagen, die verdeeld was in 3 zloty. De Reichsthaler, munt van het Heilige Roomse Rijk, telde 50 groschen. Ook het woord dollar is afgeleid van de oorspronkelijke benaming thaler.

In Nederland was een daalder 30 stuivers waard en de eerste werd vanaf 1538 geslagen en bleef in omloop tot 1847. Na de decimalisatie van de Nederlandse munten aan het begin van de 19e eeuw was de daalder één gulden vijftig waard. De daalder was van af dat moment in Nederland geen munt meer, maar nog wel een rekeneenheid.
De rijksdaalder was een munt die oorspronkelijk 50 stuivers en vanaf 1807 twee gulden vijftig waard was."

Spraakgebruik
 
In het spraakgebruik bleef de daalder echter bestaan. Een nog altijd bekende uitdrukking is: "Op de markt is uw gulden een daalder waard". En hoewel we sinds 2002 over euro's beschikken, duikt hij nog geregeld op in de betekenis van: goedkoper uit zijn. 

Wie het artikel bij Wikipedia bekijkt, zal een hele rij uitdrukkingen zien staan met deze daalder in de hoofdrol. Mij viel op: 

Dit is een daaldersplekje. Met als betekenis: een huis op een unieke plek in de beleving van de bewoner.

Ik had er nog nooit van gehoord, maar wie er op zoekt via internet, komt het geregeld tegen. Zelfs makelaars gebruiken het om een woning aan te prijzen. Het is blijkbaar een gangbare uitdrukking. Ik ben benieuwd wie van jullie deze uitdrukking al kenden.

© Jannie Trouwborst, april 2017.

Iedere dinsdag geeft Carel de Mari op zijn blog een woord op waarmee je een spreekwoord kunt bespreken. Iedereen kan altijd meedoen. Hoe? Mag je zelf weten. Je kunt een verhaal schrijven waarin het spreekwoord een rol speelt, je kunt in de etymologie duiken en de oorsprong van het gezegde verklaren, et cetera. Plaats een link onder het blog van Carel en lees daar ook de andere bijdragen.