Cursussen in alle soorten en maten

Cursussen, het wemelt ervan. Was het vroeger iets bijzonders als je een cursus volgde, nu worden we ermee overspoeld. Vooral voor de werkende mens, die verplicht op de zoveelste cursus moet, lijkt het me zwaar. Een leven lang blijven leren, wordt er gezegd. En dat lijkt te kloppen en vaak ook wel te moeten, omdat de ontwikkelingen in alle vakgebieden steeds sneller gaan. ALI kan er over mee praten.

Het #WOT woord van deze week is:

Cursus = 1) Aantal lessen over een bepaald onderwerp, 2) hoeveelheid leerstof, 3) kortdurende opleiding, 4) leergang, 5) les, 6) Onderricht, 7) onderwijs, 8) opleiding, 9) schriftelijk onderricht.

Verplichte cursussen

Nadat ik de Frederik Müller Academie als bibliothecaresse en documentaliste afgerond had, was ik een aantal jaren werkzaam in wetenschappelijke en openbare bibliotheken. Mijn kennis was op dat moment voldoende om zonder cursussen mijn werk te kunnen doen. Nadat ik er vervolgens zo'n 15 jaar tussen uit was om voor mijn 3 kinderen te zorgen (kinderopvang bestond toen nog niet) ging ik weer aan het werk in mijn vak, dat ondertussen danig veranderd was. De computer had zijn intrede gedaan.

Commodore 64 met floppy disks en joysticks

Gelukkig hadden we thuis op voorspraak van onze puberzoon een Commodore 64 aangeschaft waarop ik met MS-DOS (uit een boek geleerd) kennis maakte. Maar op mijn werk bij de bedrijfsbibliotheek van de PTT aan de Zeestraat in Den Haag begon het computertijdperk pas echt voor mij. We werkten op terminals, want de centrale computer waarmee we verbonden waren was nog zo groot dat die een heel gebouw in beslag nam. Mijn werk bestond o.a. uit het digitaliseren van de kaartcatalogi. Dat was na wat wennen goed te doen. Maar in de jaren daarna kwamen er computers op ons bureau te staan en volgde de ene na de andere cursus. Eerst WordPerfect, daarna Word. E-mailprogramma's, zoektechnieken op internet en in buitenlandse databases, het beoordelen en vinden van betrouwbare bronnen. Misschien waren het er nog meer, maar in feite was het toen nog vrij overzichtelijk en redelijk beperkt.

De laatste jaren voor mijn pensioen werkte ik op de Erasmus Universiteit. Ik beheerde het documentatiecentrum voor Sociaaleconomische Gezondheidsverschillen. Ik kon mijn werk prima aan zonder nog cursussen te hoeven volgen.

Zelf gekozen cursussen

Teleac cursus

Ik ben ontzettend leergierig en ook toen ik nog werkte, koos ik voor cursussen om mijn kennis te verruimen. Ik was een enthousiaste afnemer van Teleac cursussen. Vaak op het gebied van geschiedenis, filosofie en religies, literatuur, kunst en psychologie. De (werk)boeken vormden samen met de tv-uitzendingen en soms excursies aantrekkelijke manieren op kennis te vergaren, voordat het mogelijk was dat allemaal via internet te doen. Ook een cursus Muziekgeschiedenis bij het plaatselijke cultuurcentrum in Spijkenisse was welkom.

Maar het was me uiteindelijk toch wat te oppervlakkig. Toen ontdekte ik de Open Universiteit (opgericht in 1984) en schreef me in 1989 in voor de studie Cultuurwetenschappen. Die omvatte zo ongeveer alle vakgebieden waarin ik geïnteresseerd was en verbond ze ook nog met elkaar. Niet met de bedoeling er in af te studeren, maar cursus voor cursus te kiezen en er op mijn gemakje mee bezig te zijn. Het waren schriftelijke cursussen met fantastische studieboeken. Aanvankelijk werden die eens per maand vanuit een Studiecentrum in Rotterdam begeleid. Contact met een leraar en studiegenoten stelde ik zeer op prijs. De massale schriftelijke tentamens in de studiezalen van de Erasmus Universiteit waren een bijzonder belevenis. Een Summerschool Filosofie in Middelburg was een van de hoogtepunten van deze periode. Na een aantal jaren werden werk, gezin en studie toch te veel.

Met pensioen

Wie leergierig is, blijft dat zijn leven lang. Toen de drukte van de verhuizing naar een heel ander stuk Nederland (Zeeuws-Vlaanderen) achter de rug was en we de omgeving zo'n beetje verkend hadden, begon het weer te kriebelen. Ik ontdekte de gratis MOOC's van Coursera. Op alle vakgebieden bieden gerenommeerde universiteiten van over de hele wereld inleidende cursussen aan. Ik heb er al verschillende met veel plezier gevolgd. 

Bij Het Zeeuws Archief volgde ik een cursus Paleografie (oud schrift) om beter te kunnen helpen bij het online digitaliseren van verschillende soorten archiefstukken uit diverse archieven. En via Duolingo volg ik (al bijna twee jaar nu) een online cursus Spaans. Enkele jaren geleden haalde ik in het buurthuis mijn middelbareschool Frans weer op. Via de jarenlange Tai Chi en Qigong lessen (die in feite ook een cursus zijn) volgden ook een aantal korte cursussen op het gebied van o.a. de meridianenleer en Chinese gezondheidsleer.

Tot slot de cursus die ik zelf gegeven heb. Voor leesclubs en andere belangstellenden gaf ik enkele jaren de cursus Lezen in een leesclub in de bibliotheek van Philippine. Aan de hand van het boek Lezen en Leesclubs van Inge Drewes ontwikkelde ik een lesprogramma van een jaar om mensen te laten ervaren hoe je meer uit het lezen van boek kunt halen en je oordeel erover beter en gemotiveerder onder woorden kunt brengen. De ervaringen daarmee staan beschreven op mijn boekenblog. Een deel van de cursisten zat al op een leesclub, de overigen zijn als leesclub onder mijn leiding nog enkele jaren doorgegaan. Omdat er veel werk in zat en ik zo zelf niet meer aan lezen toekwam, ben ik er mee gestopt.

Conclusie

Een leven lang leren. Als het niet voor je werk is, dan wel voor je plezier. Misschien zijn er mensen die zich daar niets bij voor kunnen stellen, maar zolang je bezig bent met wat je aanspreekt, voelt het niet als leren maar als een verrijking. En dat wens ik iedereen toe: een verrijkende ervaring bij het volgen van een cursus.

© Jannie Trouwborst, juli 2020

#WOT betekent Write on Thursday. Inmiddels wordt het georganiseerd door ALI. Iedere donderdag verzint ze een woord waarover je kunt schrijven (bloggen, vloggen of ploggen). Niets moet, alles mag. Je kunt op ieder moment instappen.