Twee boekverfilmingen: De Surprise en Ventoux

Het is al weer even geleden dat we in een week tijd twee keer de bioscoop bezochten om er een boekverfilming te bekijken.  De eerste keer was dat voor De Surprise naar een verhaal van Belcampo, de tweede keer voor Ventoux naar een boek van Bert Wagendorp. 

Om met de laatste film te beginnen: het boek van Bert Wagendorp is een bestseller gebleken, maar ik heb het niet gelezen. Het onderwerp sprak mij totaal niet aan en ik heb zo mijn reserves bij bestsellers. Maar naar de film was ik toch wel benieuwd, ook al kan ik dan niet beoordelen of het aanvaardbaar verfilmd is. Kort samengevat: mooie beelden, maar een dun verhaaltje en weinig overtuigende karakters. Een avondje pretentieloze ontspanning dat niet veel indruk maakte. Het oordeel over of het boek beter was, laat ik graag over aan wie het wel las. De film is voor mij echter geen aansporing dat alsnog te lezen.

De Surprise las ik wel (KLIK HIER) en eigenlijk had ik verwacht dat de film de nadruk zou leggen op hilarische omstandigheden, iets wat ik niet gewaardeerd zou hebben (en die ook niet in het boek voorkomen). Dat bleek gelukkig totaal niet het geval. Maar om bij het begin te beginnen: hoe lag de verhouding tekst en filmuitwerking? Dat is heel moeilijk onder woorden te brengen, maar ik zal een poging doen.

De regisseur (Mike van Diem) heeft een heel aparte en geslaagde draai gegeven aan het verhaal van Belcampo. De basis is hetzelfde: een uiterst welgestelde jongeman ziet het leven niet meer zitten en wil er een eind aan maken. Hij weet niet goed hoe en komt bij toeval in contact met een (illegale) begrafenisfirma die helpt bij zelfdoding. Daar zijn verschillende mogelijkheden voor, maar hij kiest voor de Surprise: hij zal niet weten hoe en wanneer hij aan zijn einde zal komen. In de toonzaal van doodskisten ontmoet hij een jonge vrouw met dezelfde wens, ze worden verliefd en willen van het contract af. Maar dat kan niet meer, ze hebben getekend en zouden, gezien het illegale karakter van de onderneming, een bedreiging zijn voor het voortbestaan van de firma.

Daarna verloopt het verhaal in de film anders dan bij Belcampo. Ook de uitkomst is anders. Veel kan ik er niet over zeggen om het plezier in de bioscoop niet te bederven. Ik was vooraf bang dat de pogingen van de firma toch de oorspronkelijke doodswens ten uitvoer te brengen, uitgewerkt zouden zijn in "hilarische" scenes (mede door de trailer die daar de nadruk op legt). Dat was niet zo: er zat wel de nodige humor in, maar ook genoeg diepgang. Er werd in de film een psychologische verklaring gegeven voor de doodswens van de hoofdpersoon ( die uitstekend gespeeld werd door Jeroen van Koningsbrugge). Ook was er een prachtige, gevoelige  rol voor de onvolprezen Jan Decleir, een rol die niet in het geschreven verhaal voorkomt. De buitenopnamen waren heel fraai, de mooie omgeving werd volledig uitgebuit.

Zoals hierboven al staat: humor en diepgang kunnen goed samengaan, mits er geen hilarische toestanden opgevoerd worden. De extra dimensie die er in de film aan toegevoegd werd, was die van euthanasie. Iets wat nog niet bespreekbaar was in de tijd dat Belcampo het verhaal schreef. Nu voorspelde het hoofd van het familiebedrijf een gouden toekomst aan zijn kinderen, als er eindelijk een rechtvaardige en legale manier zou komen om mensen met een doodswens te helpen.

En zo kan ik eigenlijk alleen maar concluderen dat dit is wat ik (persoonlijk) van een goede verfilming verwacht: Met een boek/verhaal als basis aan de slag en er dan een zelfstandig kunstwerk van maken. Soms betekent dat heel dicht bij de tekst blijven (Die Wand / Nachttrein naar Lissabon), soms vooral de sfeer proberen te vangen (Boven is het stil) en soms het verhaal een draai geven die meer bij deze tijd past. 

De Surprise - regie Mike van Diem. Officiële website: De Surprise

© JannieTr, juli 2015.